تکمیل و تجهیز سایتهای دفن پسماند در همدان توسط نهادهای متولی به کندی پیش میرود؛ در حالی که اجرای این طرح مهم نه فقط به زندگی امروز ما، بلکه با زندگی فرزندان این آب و خاک نیز گره خورده است.
به گزارش ایرنا، با وجود گسترش فناوریها و رشد زندگی صنعتی، اما همچنان وجود محلهای مناسب برای دفن زباله به عنوان مهمترین نگرانیهای زیست محیطی ارزیابی میشود.
انباشت زباله در حاشیه راهها و مجاور رودخانهها و تخلیه نخالهها در حریم راه، چشم اندازی پلشت و نازیبا از شهرها و روستاهای همدان به نمایش گذاشته و وضعیت نابسامان کنونی آلودگی آب و خاک، پیچیده شدن بوی تعفن در فضا و مرگ گونههای جانوری را به همراه دارد.
متولیان حوزه شهری و محیط زیست برای پایان دادن به این معضل ایجاد ۲ سایت دفن زباله در مرکز و جنوب استان همدان را مصوب کردند که یکی از آنها در ابتدای راه و دیگری در نیمه راه است.
هر چند سایت دفن زباله در همدان هم اینک در حال استفاده است، اما برای مکانیزه کردن، بازیافت و حصارکشی این مرکز هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
سایت دفن زباله جنوب استان که در ملایر مکان یابی شده نیز در حد مطالعات بوده و تا مصوب شدن مطالعات و اجرایی شدن آن مسیر طولانی در پیش است و چه بسا دچار، اما و اگرهای بسیاری در اجرا شود.
این در حالی است که تولید روزانه یک هزار و ۱۰۰ تن زباله عادی در استان، مساله پسماند را به مهمترین و نخستین بحث زیست محیطی همدان تبدیل کرده است چراکه مدیریت ناصحیح این میزان زباله تولیدی، آثار زیانباری به همراه دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان در این باره به ایرنا گفت: پسماند عادی که ماحصل فعالیت روزمره شهروندان است به علت گستردگی در اولویت برنامهها این مجموعه بوده و متولی مشخصی دارد.
سید عادل عربی افزود: به منظور مدیریت پسماند در نخستین کارگروهی که به این منظور تشکیل شد، مساله استفاده از ظرفیت قانونی مدیریت پسماند، آیین نامه و شیوه نامهها مورد توجه قرار گرفت.
وی اضافه کرد: در زمینه جمع آوری و دفن زباله در ۲ نقطه همدان و جنوب استان تاکنون از نظر نرم افزاری کارها خوب پیش رفته است، اما در شیوه اجرا مشکلاتی وجود دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان توضیح داد: هم اینک محلهایی در شهرها برای انتقال پسماند شهری وجود دارد و مقرر بود تا به نتیجه نهایی رسیدن محل دفن پسماند، در محلهای قبلی نحوه دفن پسماند مدیریت شود.
عربی ادامه داد: برخی از دهیاران و شهرداران به این موضوع بی توجهی کردند بنابراین به خاطر انجام این تخلف محکوم و به مرجع قضایی معرفی شدند.
وی با تاکید بر ضرورت جلوگیری از پراکندگی دفن پسماندهای عادی در نقاط مختلف اظهار داشت: سیاست و رویکرد محیط زیست بر دفن پسماند نیست بلکه این سازمان دنبال پردازش پسماند است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان بیان کرد: با توجه به اهمیت تکمیل سایتهای دفن پسماند در چهار نشست اعضای کارگروه مدیریت پسماند بر ضرورت هماهنگی و همکاری فرمانداری ملایر و اداره محیط زیست این شهرستان برای شتاب در انجام مقدمات لازم سایت دفن زباله تاکید شده است.
**هدایت پسماندهای صنعتی به بخش تولید
عربی گفت: شرکتهای بزرگی نظیر فولاد ویان، نیروگاه شهید مفتح، نساجی اکباتان و کیان کرد زبالههای خود را به سایت دفن زباله منتقل میکنند.
وی ادامه داد: بازیافت پسماند صنعتی و هدایت آن به سمت فرایندهای تولیدی سایر صنایع از مهمترین اولویتهای محیط زیست است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان مثال زد: تخلیه گچ ضایعاتی واحدهای تولید کننده چینی بهداشتی در رودخانه قوری چای، اراضی کشاورزی و حاشیه راه طاهرلو مشکلات زیست محیطی برای شهرستان بهار به همراه داشت.
عربی افزود:، اما هم اینک گچ ضایعاتی واحدهای تولیدی به واحد تولید سیمان در رزن انتقال یافته و این اقدام مشکل زیست محیطی منطقه بهار را رفع کرد.
وی استفاده از سرباره ذوب فلزات برای راهسازی و استخراج وانادیوم از خاکستر و دوده سوخت نیروگاه شهید مفتح را از دیگر اقدامهای صورت گرفته برشمرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان تاکید کرد: این مجموعه از ابزار تشویقی برای بازیافت زباله و بهره وری که شاخص اقتصاد مقاومتی است استفاده میکند و بنا دارد پسماندهای صنعتی شهرستانهای کبودراهنگ، ملایر، همدان، رزن و بهار در فرایند تولیدی صنایع دیگر استفاده شود.
عربی اظهار داشت: برای دفن پسماندهای صنعتی و ویژه مکان یابی صورت گرفته و منتظر جذب سرمایه گذار در این بخش هستیم.
وی ادامه داد: هم اینک پسماندهای ویژه و صنعتی به مراکز مجاز در خارج از استان منتقل میشود با این وجود برای کاهش هزینهها سرمایه گذار و صنعتگر درصدد جذب سرمایه گذار در این بخش هستیم.
** کشتهای زیرپلاستیکی بلای جان طبیعت
امروز در کنار رهاسازی زباله و انواع پلاستیک در طبیعت، باید موضوع کشت زیر پلاستیکی را نیز به آن اضافه کرد؛ موضوعی که چند سالی است محیط زیست را رنج میدهد.
برای روشن شدن این موضوع باید دریافت که کشاورزان برای پیش رس کردن محصولات به این نوع کشت رو آورده اند، اما بیشتر کشاورزان پس از برداشت محصول، پلاستیکها را در زمینها رها میکنند؛ پلاستیکی که برای تجزیه آن در خاک حدود ۱۰۰ تا ۵۰۰ سال زمان نیاز است.
این رویه نادرست تهدیدی جدی برای محیط زیست و گونههای جانوری به شمار میرود و کالبدشکافی بدن برخی گونههای تلف شده در اینگونه مناطق نشان میدهد که برخی جانوران به علت خوردن پلاستیک تلف شده اند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان بر این باور است که همچنان این استان در مدیریت کشتهای زیر پلاستیکی موفقیت چندانی نداشته است.
عربی معتقد است که با وجود مشکلات ناشی از کشتهای زیر پلاستکی، رفع این معضل زیست محیطی همکاری سازمان جهاد کشاورزی را میطلبد.
طبق ماده ۱۳ ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای کشاورزی، مراجع قضایی به موجب شکایت جهاد کشاورزی و محیط زیست درباره تخلفات مدیریت پسماندهای کشاورزی به این جرائم رسیدگی میکند.
چندی پیش متخلفان کشتهای زیر پلاستکی به علت رهاسازی پلاستیک در اراضی، با حکم مقام قضایی بخش سردرود رزن به پاکسازی نقاط آلوده زیر نظر محیط زیست این شهرستان محکوم شدند.
** تهدید سلامت توسط بخش سلامت
پسماندهای عفونی بخش دیگری از زبالههای استان را تشکیل میدهند و اهمیت این حوزه به مراتب فراتر و بیشتر از دیگر بخشها است.
مدیریت نادرست پسماندهای عفونی بیمارستانی موجب آلودگی از ناحیه واحدها و مراکزی میشوند که متولی سلامت و بهداشت در جامعه هستند.
یکی از مصادیق عینی آلودگیها در واحدهای مرتبط با فعالیت پرستاران، نحوه مدیریت پسماندهای عادی و عفونی بیمارستانی است.
تفکیک و مدیریت ناصحیح و غیراصولی پسماند، علاوه بر تهدید سلامت پرستاران، در وهله نخست موجب آلودگی از ناحیه واحدها و مراکزی میشوند که در واقع خود متولی سلامت و بهداشت جامعه هستند.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان ۱۰۰ درصد پسماندهای بیمارستانهای دولتی بی خطرسازی و سپس دفن میشوند و برای دفع بهداشتی پسماندهای کلینیک ها، آزمایشگاهها و مطبهای خصوصی و دندانپزشکیها مشاور برگزیده شده است.
وی بیان کرد: محل دفن پسماندهای ویژه مشخص شده همچنین دستگاه مورد نیاز برای بی خطر سازی این قبیل پسماندها وارد استان شده است.
** خلع ید و واگذاری کارخانه کمپوست
رییس شورای اسلامی شهر همدان نیز گفت: روزانه ۴۵۰ تا ۵۰۰ تن زباله در شهر همدان جمع آوری و در محل سایت دفن زباله به صورت فنی دفن میشود.
کامران گردان افزود: کارخانه کمپوست موجود در محل دفن پسماند غیرفعال شده است که درصدد خلع ید پیمانکار و واگذاری این کارخانه به فرد دیگر برای احیا و راه اندازی آن و تبدیل بخشی از زباله به کمپوست هستیم.
وی اضافه کرد: زبالهها پیش از هدایت به سایت دفن پسماند توسط زباله گردها تفکیک میشوند بنابراین سودی عاید پیمانکار شرکت کمپوست نمیشود.
رییس شورای اسلامی شهر همدان اظهار داشت: بنابراین متولیان کارخانه کمپوست از این سود بی بهره مانده بنابراین مشکلاتی از نظر مالی برای آنها ایجاد شده است.
گردان ادامه داد: برای رفع این مشکل قرار است این واحد به پیمانکاری واگذار شود که از مبدا بر قرار گرفتن زباله در باکس ها، حمل زباله و کمپوست نظارت داشته باشد.
وی گفت: سایت پسماند دارای یک فضای مناسب بوده و زبالههای عفونی به صورت مجزا و با فرایند خاص از جمله بی خطر سازی دفن میشود.
رییس شورای اسلامی شهر همدان بیان کرد: محدوده سایت مشخص و محصور شده است همچنین قرار است بخشی از سایت پسماند برای دیگر فعالیتهای مجزا دیوار کشی شود.
گردان اضافه کرد: زبالهها ابتدا در داخل سایت مدیریت پسماند دپو شده سپس توسط خودروهای ویژه حمل زباله به سایت منتقل میشوند.
وی افزود: تمامی ماشین آلات مورد استفاده برای حمل زباله به روز بوده و عمر آنها کمتر از پنج سال است بنابراین هنگام حمل و جابجایی آسیب به شهر نرسانده و شیرابه آن در داخل جاده و شهر نمیریزد.
وی ادامه داد: به منظور تفکیک زباله باکسهای طراحی شده است، اما قرار است این باکسها علاوه بر سطح شهر در مناطق مسکونی نیز قرار گیرد تا بتوان موادی نظیر شیشه، پلاستیک کاغذ و زبالهتر را از یکدیگر تفکیک کرد.
معاون خدمات شهری شهردار همدان با بیان اینکه ۱۰ مرکز بازیافت زباله در همدان فعال است گفت: شهروندان در ازای تحویل زباله به مراکز و ایستگاههای بازیافت، مواد شوینده دریافت میکنند.
وحید علیضمیر افزود: تا یک ماه آینده عملیات اجرایی خط پردازش سایت دفن زباله محقق میشود و با راهاندازی این خط، زبالههای شهر به صورت کامل به آنجا میرود.
وی با بیان اینکه روزانه ۴۵۰ تن زباله در همدان تولید میشود اضافه کرد: سرانه تولید زباله برای هر نفر در این شهر ٨١٠ گرم است که این میزان از نرم کشور بالاتر است.
معاون خدمات شهری شهردار همدان اظهار داشت: هم اینک ۳۰۰ پاک بان کار جمعآوری زباله را با ۶۰ خودرو حمل زباله در شهر انجام میدهند.
علی ضمیر افزود: این زبالهها ابتدا به سکوی میانی واقع در بلوار ملت، پشت پایانه مینیبوسها میرود و بعد از آن به سایت دفن زباله در ۱۴ کیلومتری شهر انتقال مییابد.