به گزارش خبرنگار تابناک کرمانشاه، این استان پایگاه چند تن از پادشاهان ایران بوده و فرقه صفویه از این شهر برخواسته است. اردبیل در میان دشتی در ارتفاع ۱۵۰۰ کیلومتری قرار دارد. جمعیتی بالغ بر ۶۵۰۰۰ نفر در این شهر سکونت دارند. آب و هوای این منطقه نیز سرد و کوهستانی است.
مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی
بنای اصلی مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی برج استوانهای شكل است كه بر فراز آن گنبدی ساخته شده است. این برج كه محیط آن ۲۲ متر است، روی ازاره سنگی هشت پهلویی به ارتفاع ۱/۵ متر قرار گرفته است و بلندی برج آن در حدود ۱۷/۵ متر است.سطح داخلی آن با آیات فراوان و نقاشی روی پوشش چرمی و مقرنسكاری سقف، تزئین یافته است. سطح خارجی برج، با چند نوع تزئینات مختلف پوشیده شده كه عبارتاند از سطح جانبی با تكرار كلمه «اللّه» با كاشی فیروزهای در متن آجری تزئین یافته و به این دلیل به گنبد «اللّه اللّه» معروف است. یك مهر مدور از كاشی معرق، میان دو سطر اول و دوم با كتیبهای كه عبارات «عمل العبد الفقیر الراجی الی عضو اصمد عوض بن محمد المراغی» در آن نوشته شده، تزئین یافته است.این مکان تاریخی در فهرست جهانی یونسکو در سال ۲۰۱۰ میلادی و در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ به شماره ۶۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
خانه تاریخی وکیل الرعایا
خانه تاریخی وکیل الرعایا در اردبیل است و اين خانه قديمى در محله طوى اردبيل ساخته شده است. بنا شامل حياطهاى متعدد، ساختمان مرکزى و واحدهاى اندرونى است که در طراحى آن، تالار مرکزى به واحدهاى جنبى آن اشراف دارد. سر در اصلى ساختمان که داراى طاقنما با آجر و بندکشى منتظم بود، هنگام تعريض کوچه «طوی» به خواست شهردارى تخريب شد. در سمت غربى حياط بيرونى نيز، ايوان و يک تالار زيبا قرار گرفته است. اين تالار روى زيرزمينى با سقف آجر ضربى بسيار زيبا و پرکار به ابعاد ۵۰×۴/۱۰ متر استوار شده است. ضلع شرقى تالار مشرف به حياط است. روبروى ايوان، ستونهاى چوبى با اندودى از گچ، روى پايههاى سنگى قرار گرفته است.داخل تالار، داراى تاقنما با مقرنسهاى گچى است که نوعى آيينهبندى ظريف آن را پوشانده است. در مجموع، عمارت وکيلالرعايا داراى ارزش تاريخى و هنرى است که متأسفانه پس از فوت هاشمخان وکيلى که آخرين فرد مقتدر خاندان وکيلالرعايا بود، چندان توجهى به حفظ اين بناى قديمى نشد و ساختمان، با خطر تخريب و انهدام روبرو شده است .ظلع شرقی تالار دارای پنجره ارسی با با شیشه های رنگین است که در سمت ایوانی که با چهار ستون چوبی شکل می گیرد، قرار گرفته اند. آیینه کاری و مقرنس کاری های با نقاشی های پیرامونی ، از ویژگی های درون تالار هستند و این ساختمان هم اکنون مقرر بنیاد ایران شناسی اردبیل است. ارزش اين خانه، علاوه بر سبک معمارى جالب آن، با نقش صاحبان خانه در رخدادهاى تاريخى سده بيستم ايران و اردبيل نيز ارتباط دارد. اين خانه محل تجمع سران مستبد در جريان انقلاب مشروطيت بوده است . این اثر در تاریخ ۵ بهمن ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۶۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سنگنبشته ساسانی
سنگنبشته ساسانی ، سنگنبشتهای تاریخی در مشکینشهر است. در حدود ۱۰۰ مترى شرق ميدان اصلى مشگينشهر، درهاى وجود دارد که به خاطر انبوه درختان کهن آن به باغ نوروز معروف است و شعبهاى از رود خياوچاى در اين دره جارى است. در کمرکش ارتفاع غربى دره باغ نوروز، سنگى بسيار بزرگ وجود دارد که بر سينه آن خطوط پهلوى ساسانى و باستانى کنده شده است. به باور گيردگروپ باستانشناس معروف آلمانى، خط پهلوى ساسانى از آنجا که براى نخستين بار در آذربايجان کشف شد، از نظر مکانى و زمانى بسيار معتبر است.این سنگ نوشته به ابعاد ۱٫۱۰ سانتیمتر و ۲٫۳۰ سانتیمتر به خط پهلوی ساسانی است که در ماه ۷ سال ۲۷ سلطنت شاپور دوم ساسانی یعنی به سال ۳۳۷ میلادی به امر نرس هرمزد نام شهردار یا والی این نواحی نوشته شدهاست. به طور کلی متن کتیبه حاکی از تاریخ بنای قلعه و نام بانی آن و شامل اندرزی است بر بزرگان و فرمان روایان.اين کتيبه به زمان سلطنت شاپور دوم ساسانى مربوط مىشود و از سه بخش تشکيل شده است.سطر اول تا سطر سوم، تاريخ آن است. اين کتيبه به تاريخ ماه هفتم سال بيست و هشت سلطنت شاپور دوم ساسانى يعنى ۲۶۷ سال قبل از هجرت است.از سطر سوم تا نهم کتيبه، از شخصى به نام نارسه هرمزد ياد شده است که شش سال براى ساختن قلعه کارکرد؛ شايد اين شخص مسئول قلعه بود. اسم قلعه در اين سنگ نوشته شده ولى خوانا نيست.از سطر نهم تا بيست و يکم، اندرزى از نارسه هرمزد آمده که در آن از شهرياران و بزرگان خواسته شده است اگر قلعه موردپسندشان قرار گرفت به آن آفرين بگويند و در غير اين صورت قلعه بهترى بسازند. به علاوه، در بدنه سنگ نشانههايى مربوط به ساسانيان کنده شده است. بزرگى اين سنگ، در حدود ۲/۳۰×۱/۱۰ متر است. اين اثر به شماره ۶۱۹ به ثبت تاريخى رسيده است.